Voor de meeste mensen is het de gewoonste zaak naar een museum te gaan en de prachtige kunstwerken te bekijken. Dit is helaas niet voor iedereen even makkelijk, als je een visuele beperking hebt wordt dit al een stuk lastiger. Gelukkig wordt er ook steeds vaker gedacht en rekening gehouden met slechtziende en blinden oftewel iedereen met een visuele beperking.
Op deze pagina bespreek ik de mogelijkheden voor iedereen met een visuele beperking die wil genieten van de kunstwerken in het museum. Daarnaast heb ik een top 7 samen gesteld met de musea die uitstekende voorzieningen hebben voor iedereen met een visuele beperking.
De voorzieningen voor mensen met een visuele beperking.
Hieronder vind je een aantal aanpassing / voorzieningen voor mensen met een visuele beperking. In de top 7 van de leukste en beste musea voor mensen met een visuele beperking worden de voorzieningen uitgebreid beschreven indien aanwezig.
- Audiotour
- Reliëfwerk (3D-modellen)
- Voelbare tekeningen
- Voelbare plattegronden
- Beeldbeschrijvingen
- Vergrotingen
- Tekst en beeld in audio
- Tekst en beeld in braille
Escher in het Paleis – Den Haag
Museum Escher in het Paleis, gelegen in het hart van Den Haag, is een eerbetoon aan de geniale kunstenaar Maurits Cornelis Escher, die wereldberoemd werd om zijn intrigerende en onmogelijke geometrische composities. Het museum is gevestigd in het voormalige Paleis van Koningin Emma en biedt bezoekers een fascinerende reis door de wereld van Escher’s onnavolgbare visuele illusies en wiskundige precisie.
Bij binnenkomst worden bezoekers verwelkomd in een betoverende wereld van verbazingwekkende perspectieven en optische bedrieglijkheid. De tentoonstellingen zijn zorgvuldig samengesteld om de veelzijdigheid van Escher’s werk te laten zien, van zijn beroemde houtsneden en lithografieën tot zijn minder bekende prenten en tekeningen.
Een van de hoogtepunten van het museum is de permanente tentoonstelling van Escher’s meest iconische werken, waaronder “Relativiteit”, “Dag en Nacht” en “Metamorphosis”. Deze kunstwerken, gekenmerkt door hun verbazingwekkende precisie en verbluffende visuele effecten, bieden een intrigerende kijk op de complexiteit van de ruimte, tijd en menselijke perceptie.
Naast de permanente tentoonstelling biedt Museum Escher in het Paleis ook regelmatig wisselende tentoonstellingen die dieper ingaan op verschillende aspecten van Escher’s werk en leven. Bezoekers kunnen meer te weten komen over zijn artistieke technieken, zijn inspiratiebronnen en zijn voortdurende zoektocht naar wiskundige harmonie en symmetrie.
Het museum is ook een uitstekende keuze voor bezoekers met een visuele beperking. Een pa
Een aantal keren per jaar organiseert Escher in Het Paleis speciale rondleidingen voor openingstijd, tussen 09.30 en 11.00 uur. Tijdens deze rondleiding wordt je meegenomen op een reis door het museum. Tijdens de rondleiding vertellen speciaal getrainde gidsen over het leven en werk van Maurits Cornelis Escher en hedendaagse (mode)ontwerpers en kunstenaars. je leert de kunstwerken op een interactieve manier kennen en vormt een beeld aan de hand van het voelen, horen en inbeelden. Speciaal ontworpen reliëfreproducties en props worden tijdens de rondleiding als hulpmiddel gebruikt om de kunstwerken nog intensiever te kunnen beleven
Voor alle blinden en slechtzienden die meer willen leren over het werk van M.C. Escher is er ook een speciale audiotour gemaakt. Het is een uitgebreide versie van de Highlights audiotour, waarin de 8 werken tot in detail beschreven worden.
Van Gogh Museum – Amsterdam
Het Van Gogh Museum in Amsterdam is niet alleen een eerbetoon aan de Nederlandse kunstenaar Vincent van Gogh, maar ook een meeslepende reis door zijn leven, zijn werk en zijn nalatenschap. Gelegen aan het bruisende Museumplein, trekt dit museum jaarlijks honderdduizenden bezoekers van over de hele wereld, die worden aangetrokken door de genialiteit en het tumult van Van Gogh’s leven.
Het museum is gehuisvest in een modern gebouw dat speciaal is ontworpen om de uitgebreide collectie van Van Gogh’s werk te huisvesten. De architectuur zelf is een eerbetoon aan Van Gogh’s artistieke visie, met zijn lichte en luchtige ruimtes die het perfecte kader vormen voor de kleurrijke en expressieve schilderijen van de kunstenaar.
Binnen worden bezoekers ondergedompeld in de wereld van Van Gogh door middel van een uitgebreide collectie van zijn schilderijen, tekeningen en brieven. Van de vroege realistische werken tot de expressieve meesterwerken van zijn latere jaren, biedt het museum een diepgaand inzicht in de evolutie van Van Gogh’s stijl en techniek, evenals zijn innerlijke strijd en emotionele ontwikkeling.
Hoewel Van Gogh tijdens zijn leven weinig erkenning kreeg, wordt hij nu beschouwd als een van de meest invloedrijke kunstenaars aller tijden. Zijn schilderijen, zoals “De Sterrennacht”, “Zonnebloemen” en “Het Gele Huis”, behoren tot de meest herkenbare en geliefde kunstwerken ter wereld, en hun impact op de moderne kunstgeschiedenis kan niet worden overschat.
Naast het werk van Van Gogh zelf, biedt het museum ook inzicht in zijn leven en persoonlijkheid door middel van een uitgebreide verzameling brieven die hij schreef aan zijn broer Theo en andere familieleden en vrienden. Deze brieven werpen een uniek licht op Van Gogh’s gedachten, gevoelens en creatieve proces, en bieden een kijk in de geest van de kunstenaar.
In het museum vind je ook prachtige kunstwerken van andere bekende kunstenaars waaronder Gauguin, Pissarro, Toulouse-Lautrec, Monet
De schilderijen van het museum zijn gevoelig voor licht. Te veel licht kan verkleuring van pigmenten tot gevolg hebben: sommige kleuren verbleken, andere verdonkeren. De verlichting is zo ingericht dat er zo min mogelijk schade optreedt aan de kunstwerken. Hierdoor is de belichting niet optimaal voor slechtziende bezoekers. Er wordt gewerkt aan verbeteringen zodat het optimaler wordt voor slechtziende.
Er wordt gewerkt aan voelplattegronden van de vaste collectie. Een tijdelijke voelplattegrond van de verdiepingen van de vaste collectie is nu ook verkrijgbaar bij de informatiebalie. Bezoekers die zich niet zelfstandig door het museum kunnen bewegen, mogen gratis een begeleider meenemen. Bij het begeleidersticket is een gratis audiotour inbegrepen.
Hulphonden voorzien van een tuigje zijn welkom in het museum. Hulphonden hoeven niet voorafgaand aan het bezoek aangemeld te worden. Naast het museum ligt het Museumplein. Daar kan de hond uitgelaten worden.
De belangrijkste zaalteksten zijn gebundeld in een PDF-bestand. Zaalteksten zijn teksten over de kunstwerken uit de vaste collectie, of tentoonstelling, die je ook in het museum op bordjes kunt lezen.
Het interactieve programma Van Gogh op gevoel is speciaal voor blinden en slechtzienden, én hun ziende vrienden, familie en begeleiders. Van Gogh op gevoel heeft nu een permanente plek in het museum met een 3D replica van het schilderij Zonnebloemen. Voel Van Goghs verftoets en ruik de zonnebloemen.
Er worden diverse rondleidingen georganiseerd voor bezoekers met een visuele beperking. Op de website van het Van Gogh Museum staan de rondleidingen met alle informatie. Je hebt rondleidingen met en zonder workshop.
Rijksmuseum – Amsterdam
Het Rijksmuseum, gelegen aan het prestigieuze Museumplein in Amsterdam, is een monument van kunst en geschiedenis dat bezoekers van over de hele wereld trekt. Het museum herbergt een indrukwekkende collectie van Nederlandse kunst en geschiedenis, variërend van de middeleeuwen tot de 21e eeuw. Het gebouw zelf is een architectonisch meesterwerk, ontworpen door Pierre Cuypers en voltooid in 1885. De imposante gevels, torens en rijkelijk versierde ornamenten vormen een majestueuze achtergrond voor de schatten die binnen worden bewaard.
Eenmaal binnen worden bezoekers verwelkomd door een overvloed aan kunstwerken, waarvan de meest prominente zijn gehuisvest in de prachtige Eregalerij. Hier schittert Rembrandts meesterwerk “De Nachtwacht” als het pronkstuk van de collectie. Dit iconische schilderij, met zijn levendige compositie en meesterlijk gebruik van licht en schaduw, trekt jaarlijks duizenden bewonderaars.
Naast “De Nachtwacht” herbergt het Rijksmuseum een schat aan andere meesterwerken van Nederlandse en internationale kunstenaars. Van de ingetogen schoonheid van Vermeers “Het Melkmeisje” tot de epische landschappen van Jan van Goyen en de delicate stillevens van Rachel Ruysch, biedt het museum een uitgebreid overzicht van de Nederlandse schilderkunst door de eeuwen heen.
Naast schilderijen omvat de collectie van het Rijksmuseum ook andere vormen van kunst, zoals beeldhouwkunst, toegepaste kunst, en historische artefacten. Bezoekers kunnen een reis door de Nederlandse geschiedenis maken aan de hand van objecten zoals Delfts blauw aardewerk, zilverwerk, kostbaar textiel en wapens.
Het museum biedt ook tijdelijke tentoonstellingen die verschillende aspecten van de Nederlandse kunst en cultuur belichten, waardoor bezoekers telkens weer iets nieuws en inspirerends ontdekken. Bovendien beschikt het Rijksmuseum over moderne faciliteiten, waaronder educatieve programma’s, rondleidingen en multimediale presentaties, waardoor het een boeiende en leerzame ervaring is voor bezoekers van alle leeftijden en achtergronden.
Ook voor bezoekers met een visuele beperking is het Rijksmuseum een goede keuze. Sinds 2017 heeft het museum een manager voor toegankelijkheid, die kennis verzamelt en deelt en er mede voor zorgt dat het museum stukje bij beetje echt toegankelijk wordt voor iedereen. De nieuwe app is hier een goed voorbeeld van zodat jij zelfstandig en veilig door het gebouw kan bewegen. Ook worden er geregeld speciale toegankelijke programma’s en rondleidingen aangeboden zoals prikkelarme avondopenstelling en rondleidingen in gebarentaal.
Zoals een privé rondleiding door de vaste collectie van het Rijksmuseum. Ook is er regelmatig een Tast-Workshop. Tijdens de workshop kun je objecten aanraken samen met Maartje Brattinga, conservator glas, door de aanrakingen kun je de kunstwerken beter leren begrijpen. Maartje neemt je op de tast mee in de wereld van glas. Dit doen we midden in onze schatkamer, het CollectieCentrum Nederland.
Maartje vertelt per kunstwerk over het materiaal, de geschiedenis en het gebruik.Tijdens de workshop krijgen alle deelnemers tegelijkertijd hetzelfde soort object in handen, zodat tijdens de uitleg van een bepaalde stijl of techniek, meteen voelbaar is waarover verteld wordt.
Rijksmuseum voor oudheden – Leiden
Het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden is een van de meest vooraanstaande archeologische musea ter wereld. Het is gevestigd in een prachtig historisch gebouw aan de Rapenburg, een van de oudste grachten van de stad. Het museum herbergt een uitgebreide collectie archeologische vondsten uit verschillende periodes en culturen, van het oude Egypte tot de Romeinse tijd en van de prehistorie tot de middeleeuwen.
De collectie van het museum bestaat uit circa 180.000 objecten, verdeeld over vier verzamelgebieden:
- Egypte en Nubië
- Klassieke Oudheid (Grieken, Romeinen, Etrusken)
- Oude Nabije Oosten
- Nederland (prehistorie, Romeinse tijd, middeleeuwen)
Het museum is opgericht in 1818 en heeft sindsdien een indrukwekkende verzameling opgebouwd. Bezoekers kunnen door de zalen wandelen en kennismaken met artefacten zoals, beelden, sieraden, keramiek, munten en nog veel meer. Deze objecten vertellen het verhaal van oude beschavingen en laten zien hoe mensen in verschillende tijden en plaatsen leefden.
Een van de hoogtepunten van het museum is de Egyptische collectie, met onder andere een grote verzameling mummies, sarcofagen, en reliëfs. Ook de Romeinse afdeling is zeer de moeite waard, met prachtige sculpturen, mozaïeken en gebruiksvoorwerpen die een beeld geven van het dagelijks leven in het oude Rome.
Naast de prachtige eigen collectie worden er regelmatig tijdelijke tentoonstellingen georganiseerd van wereldniveau zoals Paestum en de Romeinse villa´s. Ook worden er educatieve programma’s voor zowel volwassenen als kinderen georganiseerd. Jaarlijks trekt het Rijksmuseum zo’n 200.000 bezoekers over de hele wereld die willen genieten van het museum en de prachtige tentoonstellingen.
Het museum is Dagelijks geopend van| 10.00 – 17.00 uur en gesloten op 1 januari, 27 april, 3 oktober en 25 december. Met een museumjaarkaart heb je gratis toegang tot het museum.
Het museum is ook goed voorbereid op bezoekers met een visuele beperking.
Als je een visuele beperking hebt, kun je in het Rijksmuseum van Oudheden ervaren hoe het leven van Egyptenaren er vroeger uitzag. De workshop Beleef het oude Egypte en de rondleiding Tempels van Egypte zijn geschikt voor een groep van maximaal vier personen met een visuele beperking en hun begeleiders. De workshop en de rondleiding kunnen ook geboekt worden door een gemengde groep (vrienden/familie) van ziende personen en blinden en slechtzienden.
Beleef het oude Egypte begint met een introductie over de rivier de Nijl, de vruchtbare levensader in het verder droge en hete Egyptische landschap. je hoort hoe het land geregeerd werd door farao’s en over het prachtige hiërogliefenschrift dat gebruikt werd. Maar je gaat vooral zelf aan de slag in deze workshop: voelen, ruiken en doen.
De rondleiding Tempels van Egypte start met een bespreking van de tempel van Chonsoe, die staat langs de oostoever van de Nijl. Met behulp van een maquette voel je de indeling van dit typisch Egyptische heiligdom, van voren naar achteren, van de toegangspoort op het voorplein tot binnenin de tempel, waar het beeld van de god in een kapel bewaard werd.
Vervolgens bezoek je de echte Egyptische tempel van tweeduizend jaar oud in de centrale hal van het museum. Met handschoentjes aan mag u van alles aanraken. Verderop in het museum kan je een kapel aanraken, waarin een godenbeeld werd bewaard. Tenslotte kun je met handen ontdekken wat er voor vreemds aan de hand is met het stenen beeld van Chety, de schatbewaarder van de farao?
Verzetmuseum – Amsterdam
In het hart van Amsterdam, omgeven door de rijke geschiedenis van Nederland, schuilt een museum gewijd aan de moed en de strijd van hen die zich verzetten tegen onderdrukking en onrecht.
Het Verzetsmuseum Amsterdam brengt de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog in Nederland en de voormalige koloniën dicht bij in meer dan 100 persoonlijke verhalen. Deze verhalen vertellen over gewone mensen die voor moeilijke keuzes stonden in extreme omstandigheden.
Het museum gaat dieper in op de houding en beleving van mensen in die tijd. Authentieke voorwerpen, foto’s, documenten en film- en geluidsfragmenten schetsen hoe het dagelijks leven eruit zag, maar ook hoe mensen onder extreme omstandigheden moesten handelen. Het Verzetsmuseum doet meer dan alleen geschiedenis vertellen; het zet je aan het denken over de keuzes die mensen destijds moesten maken en wat jij zelf zou hebben gedaan in vergelijkbare situaties.
Goed te weten is dat er een audiogids (beschikbaar in verschillende talen) is inbegrepen bij je bezoek. Dit is niet de enige voorziening voor bezoekers met een visuele beperking. De (audio)tours hebben voor alle gebruikersgroepen dezelfde inhoud. Door het gebruik van geleidelijnen en vloermarkeringen is het museum voor blinden en slechtzienden zelfstandig toegankelijk. Een hulphond is welkom en een eventuele begeleider heeft gratis entree.
Dit is nog niet alles de andere voorzieningen lees je hieronder:
- Audiotour is ook met je eigen telefoon of tablet te volgen: download hiervoor de MapMyVisit-app
- Veel zitgelegenheid door het museum heen
- Open-ear koptelefoon zodat je niet wordt afgesloten van het omgevingsgeluid
- Voelreliëfs en voelobjecten met beeldbeschrijving
- Drinkbak aanwezig voor hulphond
- Loep met extra licht
Het museum is genomineerd voor de European Museum of the Year Award 2024
Abbemuseum – Eindhoven
Het Van Abbemuseum in Eindhoven is een eigentijds museum dat een brede selectie moderne en hedendaagse kunstwerken huisvest. Gelegen in het bruisende centrum van de stad, biedt het museum een diverse en boeiende ervaring voor kunstliefhebbers van alle leeftijden.
Betreed de inspirerende ruimtes en laat je meevoeren door een rijke en gevarieerde collectie, samengesteld uit werken van wereldberoemde kunstenaars en opkomende talenten. Elk kunstwerk vertelt een verhaal, uitgedrukt in verschillende media en stijlen, waardoor een rijke dialoog ontstaat tussen het kunstwerk, de kijker en de samenleving.
Het Van Abbemuseum is meer dan alleen een plaats om kunst te aanschouwen; het is een ontmoetingsplaats voor dialoog, reflectie en verbeelding. Met zijn diverse programma’s, waaronder tentoonstellingen, lezingen en educatieve activiteiten, nodigt het museum bezoekers uit om de grenzen van hun eigen perceptie te verkennen en nieuwe perspectieven te ontdekken.
Wist je dat er ook rondleidingen zijn voor blinden en slechtzienden in het museum. Iedere 2e zondag van de maand (juli en augustus uitgezonderd) is er van 14.00 – 16.00 uur een (gratis) interactieve rondleiding voor blinde en slechtziende bezoekers. Tijdens de rondleiding worden originele kunstwerken aangeraakt en laten we de kunst tot leven komen door middel van voelreplica’s, voelmaterialen, belichaming, geur, smaak, muziek, literatuur en poëzie. Iedere maand is er een nieuwe rondleiding door een ander deel van het museum, zodat je iedere keer iets nieuws kunt ontdekken!
Wereldmuseum Amsterdam
Het Wereldmuseum Amsterdam is gevestigd in een van de mooiste originele museumgebouwen van Nederland. Het museum in Amsterdam-Oost had lange tijd de naam Tropenmuseum. in 1926 opende het museum als een van de onderdelen van het grotere Koloniaal Instituut. Dit instituut werd in opdracht van verschillende sponsoren, waaronder het Ministerie van Koloniën, gebouwd.
In 2014 fuseerde het met Museum Volkenkunde in Leiden en het Afrika museum in Berg en Dal tot het Nationaal Museum van Wereldculturen. Het valt vanaf dat moment onder het ministerie van OCW en de collectie maakt nu deel uit van de Nationale collectie. Vanaf 2023 gaan de musea verder onder de naam Wereldmuseum: Wereldmuseum Leiden, Wereldmuseum Amsterdam, Wereldmuseum Berg en Dal en Wereldmuseum Rotterdam.
Wereldmuseum Amsterdam heeft naast prachtige vaste tentoonstellingen zoals What’s the Story en Things That Matter. Ook met grote regelmaat interessant tijdelijke tentoonstellingen zoals SARI/STATEMENT. Ook een mooie tijdelijk prestanite is de tentoonstelling Sabi Suriname tot 1 juli 2024. Het museum is van dinsdag t/m zondag te bezoeken van 10.00 tot 17.00 uur..In de vakanties is het museum ook geopend op de maandagen. Je kunt het museum gratis bezoeken met een museumjaarkaart.
Het museum is ook zeer geschikt voor bezoekers met een visuele beperking, je hebt namelijk een interactieve rondleiding voor blinden en slechtzienden. Tijdens de rondleiding ontdek je het museumgebouw en objecten uit de tentoonstelling Things That Matter. Je luistert naar muziek, voelt bijzondere manden uit de Marshall Islands en komt meer te weten over actuele thema’s die mensen wereldwijd bezighouden.
De tentoonstelling ‘Onze koloniale erfenis’ is toegankelijk gemaakt voor blinden en slechtzienden. In deze audiotour wordt je door de tentoonstelling meegenomen aan de hand van beeldbeschrijvingen en verschillende voelobjecten, zoals een reliëftekening.