Een openluchtmuseum is een bijzondere plek waar geschiedenis tot leven komt in de buitenlucht. In plaats van schilderijen en kunstwerken binnen vier muren, kun je hier wandelen tussen oude huizen, molens, boerderijen en zelfs hele dorpen die eruitzien alsof ze rechtstreeks uit het verleden komen. Dit maakt een bezoek aan een openluchtmuseum extra leuk en uniek, omdat je de geschiedenis kunt zien, aanraken en zelfs ruiken!
Nederland heeft veel van deze bijzondere musea, verspreid over het hele land. Vaak combineren ze een openlucht gedeelte met een traditioneel binnenmuseum. Zo kun je eerst genieten van een frisse wandeling door het verleden en daarna meer leren over de geschiedenis in een overdekte ruimte.
Op deze pagina nemen we je mee naar de leukste openluchtmusea van Nederland. We vertellen je alles over deze plekken waar je de geschiedenis kunt beleven en ontdekken op een manier die je nergens anders vindt.
Nederland Openluchtmuseum Arnhem
Het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem biedt een unieke reis door de tijd. Bezoekers wanen zich in vervlogen tijden terwijl ze door de pittoreske straatjes en langs de authentieke boerderijen, molens en werkplaatsen wandelen. Elk gebouw vertelt een eigen verhaal, zorgvuldig verzameld uit verschillende delen van Nederland. Hier krijgen bezoekers een levendig beeld van het dagelijks leven van vroeger.
Naast de historische gebouwen biedt het museum diverse activiteiten en ambachten aan. Demonstraties van oude ambachten zoals smeden, weven en kaasmaken geven een tastbare ervaring van het verleden. Kinderen kunnen deelnemen aan interactieve programma’s en spellen, waardoor geschiedenis op een speelse manier wordt geleerd.
De prachtige tuinen en landschappen rondom de gebouwen creëren een sfeervolle omgeving. Bezoekers genieten van een rustige wandeling door de groene paden, met kleurrijke bloemen en traditionele tuinen die bijdragen aan de authentieke sfeer. De tram, een historisch vervoermiddel binnen het museum, zorgt voor een gemakkelijke manier om alle delen van het terrein te verkennen.
Speciale tentoonstellingen en evenementen bieden door het jaar heen steeds iets nieuws. Van seizoensgebonden festiviteiten tot thematische exposities, het Nederlands Openluchtmuseum blijft verrassen en inspireren. De rijke geschiedenis van Nederland wordt hier op een toegankelijke en boeiende manier tot leven gebracht.
Archeon – Alphen aan de Rijn
Archeon, gelegen in Alphen aan den Rijn, is een uniek museum dat de geschiedenis tot leven brengt door middel van levende geschiedenis. Het museum is als een reis terug in de tijd, waar bezoekers kunnen rondlopen in een nagebouwde prehistorische, Romeinse en middeleeuwse nederzetting. Ook voor kinderen is Archeon een fascinerende plek vol ontdekkingen en avonturen.
Een van de redenen waarom Archeon zo leuk is voor kinderen, is de interactieve en educatieve aanpak. In plaats van alleen maar naar tentoonstellingen te kijken, kunnen kinderen hier echt deelnemen aan activiteiten en ervaren hoe het leven was in verschillende periodes van de geschiedenis. Ze kunnen bijvoorbeeld zelf brood bakken in een prehistorische hut, meedoen aan Romeinse soldatentraining of middeleeuwse ambachten uitproberen.
Daarnaast biedt Archeon een scala aan evenementen en themadagen die speciaal zijn ontworpen om kinderen te vermaken en te informeren. Van middeleeuwse riddertoernooien tot archeologische opgravingen, er is altijd iets spannends te beleven.
Een ander hoogtepunt van Archeon is de mogelijkheid om te communiceren met de ‘bewoners’ van de nederzettingen. Door te praten met historisch geklede acteurs en ambachtslieden, krijgen je een levendig inzicht in het dagelijks leven in het verleden.
Veenpark – Barger Compascuum
Het Veenpark, gelegen nabij het dorp Barger-Compascuum in Drenthe, biedt een boeiende reis door de geschiedenis van het Drentse veengebied. Het museum werd opgericht in 1966 ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van de veenkolonie Barger-Compascuum. Wat begon als een openluchttentoonstelling met enkele oude veenkeetjes, is uitgegroeid tot het grootste openluchtmuseum van Nederland, dat nu maar liefst 160 hectare beslaat.
Het park omvat verschillende secties die elk een ander tijdperk of aspect van de veenhistorie belichten. Zo zijn er het oude veendorp ’t Aole Compas en de nederzetting Bargermond, waar bezoekers een kijkje kunnen nemen in het leven van de veenarbeiders uit de 19e en 20e eeuw. Daarnaast is er een permanente expositie genaamd “Veenomenale Hondsrug”, die de geschiedenis van de vervening langs de Hondsrug laat zien.
Een hoogtepunt van een bezoek aan het Veenpark is de mogelijkheid om het park te verkennen per stoomtrein of turfschip. Voor kinderen is er een gloednieuwe grote speeltuin en voor het hele gezin is er een digitale speurtocht die leuk en leerzaam is. Tijdens deze speurtocht kunnen bezoekers een kijkje nemen in plaggenhutten, een kerk, een kroeg en een school uit het verleden. Ook kunnen ze de ambachtslieden aan het werk zien, zoals de molenaar, bakker, smid en klompenmaker.
PreHistorisch Dorp – Eindhoven
Betreed het Prehistorisch Dorp in Eindhoven en laat je meevoeren op een betoverende reis door de tijd. Dit openluchtmuseum biedt een fascinerend kijkje in het dagelijks leven van mensen door de eeuwen heen, van de prehistorie tot aan de middeleeuwen.
Wandel door authentieke reconstructies van nederzettingen en ervaar hoe onze voorouders leefden, werkten en handelden. Van het smeden van ijzer tot het bereiden van voedsel op open vuren, elk detail ademt de sfeer van lang vervlogen tijden.
Ontmoet getalenteerde ambachtslieden en historische re-enactors die oude ambachten tot leven brengen en de verhalen van het verleden tot leven wekken. Laat je verrassen door interactieve activiteiten voor jong en oud, waarbij je zelf kunt ervaren hoe het was om te leven in een andere tijd.
Of je nu een geschiedenisliefhebber bent, een passie hebt voor archeologie of gewoon op zoek bent naar een boeiend en leerzaam dagje uit, het Prehistorisch Dorp biedt voor elk wat wils.
Zuiderzeemuseum – Enkhuizen
Het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen vertelt de verhalen van de mensen die vroeger rond de Zuiderzee leefden, voordat de Afsluitdijk in 1932 de Zuiderzee veranderde in het IJsselmeer. Dit museum biedt een unieke ervaring waarin bezoekers het dagelijks leven van toen kunnen zien, horen, voelen, proeven en ruiken. Het museum bestaat uit een binnen- en buitenmuseum, elk met zijn eigen charme en aanbod.
In het buitenmuseum staan meer dan honderd authentieke panden uit het voormalige Zuiderzeegebied. Bezoekers kunnen langs historische gebouwen wandelen, zoals visrokerijen, winkels en woonhuizen, en demonstraties van oude ambachten bijwonen. Vrijwilligers in klederdracht vertellen graag over het leven in die tijd, waardoor het verleden echt tot leven komt. Voor kinderen zijn er talloze activiteiten, zoals puzzeltochten en avonturen in de Expeditie Waterwerken, waar ze leren over de verloren Zuiderzee-eilanden.
Het binnenmuseum, dat het hele jaar door geopend is, herbergt historische boten in de Schepenhal en biedt vaste en wisselende exposities. Bezoekers ontdekken hier hoe gevaarlijk het leven aan de kust was en wat er veranderde na de bouw van de Afsluitdijk. Voor kinderen is er een speciale verhalenroute waarin ze met Berend honderd jaar terug in de tijd gaan, terwijl de jongste bezoekers op avontuur kunnen met Marretje de meeuw.
Het museum heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot een tentoonstelling in de jaren dertig. Het huidige museum werd officieel geopend in 1950 en uitgebreid in 1983 met het buitenmuseum. Door de jaren heen is het Zuiderzeemuseum uitgegroeid tot een levendige plek waar de cultuur en maritieme geschiedenis van de voormalige Zuiderzee gekoesterd en gedeeld worden.
Herinneringscentrum Kamp Westerbork
Herinneringscentrum Kamp Westerbork, gelegen in het hart van Drenthe, nodigt je uit om een indrukwekkende reis door de geschiedenis te maken. Hier, te midden van de serene omgeving, wordt het verhaal van Kamp Westerbork verteld, een plaats die doordrenkt van de herinnering aan de donkerste periode van de Nederlandse geschiedenis.
Het museum, opgericht op initiatief van Manja Pach in 1971, en officieel geopend door koningin Beatrix in 1983, biedt een diepgaand inzicht in het leven tijdens de Tweede Wereldoorlog, vanuit het perspectief van degenen die erbij betrokken waren. De permanente tentoonstelling “Durchgangslager Westerbork” dompelt bezoekers onder in de persoonlijke verhalen van degenen die vanuit dit kamp werden gedeporteerd, met ontroerende artefacten en aangrijpende filmfragmenten die de menselijke ervaring van deze periode tot leven brengen.
Het kampterrein, gelegen op slechts drie kilometer afstand, vormt een aangrijpend eerbetoon aan de meer dan honderdduizend slachtoffers van Kamp Westerbork. Hier, tussen de originele barakken en monumenten, waaronder het indrukwekkende Nationaal Monument Westerbork met de omgebogen spoorrails, voel je de geschiedenis tot leven komen, als een blijvende herinnering aan de gruwelen van het verleden.
Het museum organiseert ook regelmatig wisselende tentoonstellingen en activiteiten, waaronder persoonlijke verhalenvertellers, lezingen en speciale evenementen voor kinderen. Hierdoor wordt het verleden levendig gehouden en krijgen bezoekers de kans om dieper in de geschiedenis te duiken en de verhalen van degenen die hier hebben geleden te eren en te herdenken.
Openluchtmuseum Ootmarsum
Stap terug in de tijd en ontdek het Twente van vervlogen dagen in het Openluchtmuseum Ootmarsum, een betoverende reis door het plattelandsleven van zo’n 100 jaar geleden. Gelegen aan de rand van het historische stadje Ootmarsum, is dit unieke museum elke dag geopend van 10.00 tot 17.00 uur, klaar om bezoekers te verwelkomen in een wereld van nostalgie en traditie.
Wandel door het parkachtige terrein en laat je meeslepen door de charme van authentieke gebouwen, elk met hun eigen verhaal en inventaris. Hier, te midden van weelderig groen, kom je alles te weten over het leven op het platteland van Twente in lang vervlogen tijden. Van het bewerken van het land tot aan het ambachtelijk vervaardigen van gereedschappen, elk aspect van het dagelijks leven wordt tot leven gebracht in dit levendige openluchtmuseum.
Maak kennis met de ‘Heeren’, de voormalige bestuurders die het leven in Twente vormgaven. Van de Hofmeier, belast met het beheer van talloze boerderijen namens de bisschop, tot de Drost van Twente, met het recht om te rechtspreken en belastingen te innen, en de Commandeur, wiens thuisbasis de verdwenen Commanderie Ootmarsum was.
Bezoek het Drostenhuis, de voormalige residentie van de laatste Drost van Twente, en laat je betoveren door de rijke geschiedenis die hier tot leven komt. Ontdek daarnaast een boeiende expositie over de Hofmeiers, die de belangen van de bisschop dienden en het landschap van Twente mee vorm gaven.