De titel Dichter des Vaderlands is voor het eerst op 27 januari 2000 toegekend. Het is een initiatief van NRC Handelsblad, de NPS en de stichting Poetry International. Het idee van Dichter des Vaderland is geïnspireerd door de Poet Laureate prijs in Engeland die al eeuwen bestaat.
De eerste drager van de titel Dichter des Vaderlands was Gerrit Komrij, Dit was officieel niet de winnaar met de meeste stemmen van poëzie lezers, Rutger Kopland had de meeste stemmen maar bedankte voor de titel vanwege het vele werk dat de titel met zich mee brengt. Gerrit Komrij won dus met de tweede plaats de titel en werd de eerste Dichter des Vaderlands.
Op 29 januari 2004 stopte Gerrit Komrij per direct met zijn functie. Kort hierop organiseerde Rottend staal een verkiezing voor de opvolging. Op 23 februari werd Simon Vinken (ad interim) Dichter des Vaderlands. Deze verkiezing werd door de initiatiefnemers niet erkend. De NRC vroeg na aanleiding van het overlijden van koningin Juliana, aan Ilja Leonard Pfeijffer het Dichters des Vaderlands gedicht te schrijven.
Na een officiële verkiezing werd op 26 januari 2005 de Groningse dichter Driek Van Wissen de tweede Dichter des Vaderlands.
Vanaf 2009 is de keuze van dichters niet meer vrij maar wordt er door een commissie een shortlist gemaakt van vijf kandidaten waaruit gekozen mag worden. In januari 2009 werd Ramsey Nasr gekozen als Dichter des Vaderlands.
Hieronder het overzicht van Dichter Des Vaderlands.
| Dichter des Vaderlands | Jaartallen |
| Gerrit Komrij | 2000 – 2004 |
| Simon Vinkenoog | 2004 – 2005 |
| Driek van Wissen | 2005 – 2009 |
| Ramsey Nasr | 2009 – 2013 |
| Anne Vegter | 2013 – 2017 |
| Ester Naomi Perquin | 2017 – 2019 |
| Tsead Bruinja | 2019 – 2021 |
| Lieke Marsman | 2021 – 2023 |
| Babs Gons | 2023 – 2025 |
Naast een Dichter des Vaderlands kent Nederland ook diverse stadsdichters. Stadsdichters in Nederland zijn dichters die door een stad of gemeente worden benoemd om poëzie te schrijven die de stad en haar inwoners vertegenwoordigt. De rol van een stadsdichter is divers en kan onder andere het schrijven van gedichten voor speciale gelegenheden, het verzorgen van poëzievoordrachten en het bevorderen van poëzie in het algemeen omvatten.
Gerrit Komrij
Gerrit Komrij was een Nederlandse dichter, schrijver en criticus, geboren in 1944 en overleden in 2012. Hij groeide op in Winterswijk en ontwikkelde al vroeg een passie voor literatuur. Komrij staat bekend om zijn scherpe, vaak satirische gedichten die met humor en ironie maatschappelijke thema’s aansnijden. Zijn werk kenmerkt zich door een grote taalvirtuositeit en een meesterlijk gebruik van ritme en rijm.
Komrij was een veelzijdig schrijver die niet alleen poëzie, maar ook romans, essays en theaterstukken schreef. In 2000 werd hij de eerste Dichter des Vaderlands, een eerbetoon aan zijn bijdrage aan de Nederlandse literatuur. Tijdens zijn carrière zette hij zich in om poëzie toegankelijker te maken voor het grote publiek, bijvoorbeeld door bloemlezingen samen te stellen.
Zijn gedichten zijn vaak een spiegel van zijn kritische blik op de samenleving, waarin hij hypocrisie en oppervlakkigheid aan de kaak stelt. Toch zijn ze altijd doordrenkt met een gevoel voor schoonheid.
De beste boeken van Gerrit Komrij
Hieronder vind je de 3 beste werken van Gerrit Komrij.
Morgen heten we allemaal Ali
Schrijven is voor Gerrit Komrij even noodzakelijk als ademen, en al schrijvend beschouwt hij kritisch en met humor de tijdgeest: de opkomst van het populisme, de ontaarding van de seksualiteit en het verraad van zijn eigen generatie. De generatie die in de jaren zestig beloofde de wereld te vernieuwen en een paradijs op aarde te scheppen.
Zijn oordeel is vernietigend: met bluf en handigheid is zij aan de macht geraakt en met die macht heeft ze vrijwel overal de grootst mogelijke narigheid aangericht. In Morgen heten we allemaal Ali gaat het natuurlijk ook over muziek, literatuur en poëzie, die meer kunnen dan troosten. `Poëzie is niet alleen een aanjager van dromen, een bezweerder van angsten, een opwekker van doden, maar ook de meest betaalbare en meest gulle toverdokter.
Alle gedichten
Gerrit Komrij debuteerde vijftig jaar geleden met poëzie die voor die tijd zeer opvallend en afwijkend was: vormvaste en virtuoze gedichten, met een hang naar het absurde. Komrij’s werk ontwikkelde zich van frivole ongrijpbaarheid naar groeiende ernst, een donkergrijs getinte visie op het ondermaans bestaan.
‘Ik was verliefd op jouw durf. Ik was geïmponeerd door jouw technische bravoure.’ Tom Lanoye
‘Ik ken geen dichter bij wie de versplintering zo mooi opbloeit in vormvaste verzen. Bij Komrij weet je nooit of de ontgoocheling nu positief of negatief is, of je nu moet huilen of lachen. Bij Komrij gebeurt beide.’ Ramsey Nasr
Alle gedichten omvat vijftig jaar dichterschap: Alle gedichten tot gisteren (2004) en de bundels die daarna verschenen, Spaans benauwd (2005) en Boemerang (2013). Een eigenzinnig, omvangrijk en imposant oeuvre waarin het eindeloos ontdekken en herontdekken is.
Het was op de Jachthuisweg. Daar werd ik, op mijn negentiende, dichter. In een handomdraai was het gebeurd.
Humeuren en Temperamenten
De encyclopedie van het gevoel in een fraaie nieuwe editie Humeuren en temperamenten is een boek waar de lezer zijn tanden in kan zetten: een staalkaart van emoties. In negentig alfabetisch geordende lemma’s schetst Komrij op onnavolgbare wijze een scala van menselijke gevoelens: van ambitie tot wanhoop, van aanstellerij tot zuiverheid. Kennen wij onze emoties? Bestaat er zoiets als een zuiver gevoel? Deze en andere vragen komen aan bod in deze klassieker uit het oeuvre van Gerrit Komrij. Een boek om te herlezen en te koesteren. `Behoort tot het mooiste wat Komrij tot nu toe schreef. de Volkskrant `Een prachtig, tijdloos boek. Humo
Simon Vinkenoog
Simon Vinkenoog was een Nederlandse dichter, schrijver en performer, geboren in 1928 en overleden in 2009. Hij groeide op in Amsterdam en werd een prominente figuur in de literaire en culturele scene van Nederland. Vinkenoog was een veelzijdig en energiek persoon, bekend om zijn optimistische en levenslustige benadering van poëzie.
Zijn poëzie wordt gekenmerkt door een vrije, experimentele stijl die vaak de grenzen van traditionele vormen overschreed. Vinkenoog had een groot talent voor het gebruik van spontane en directe taal, waardoor zijn gedichten een rauwe en authentieke uitstraling kregen. Hij maakte deel uit van de Vijftigers, een groep Nederlandse dichters die bekend stond om hun vernieuwende en non-conformistische benadering van poëzie.
Naast zijn literaire werk was Vinkenoog ook actief als performer en organisator van poëzie-evenementen. Hij bracht poëzie tot leven door zijn expressieve voordracht en enthousiasme, waardoor hij een breed publiek wist te bereiken en te inspireren. Zijn werk was doordrenkt met een gevoel van vrijheid en rebellie, en hij geloofde sterk in de kracht van poëzie om persoonlijke en maatschappelijke verandering te bewerkstelligen.
De beste boeken van Simon Vinkenoog
Hieronder het meest aansprekende werk van Simon Vinkenoog
Vinkenoog verzameldgedichten 1948-2008
Vinkenoog Verzameld is een noodzakelijk boek voor iedereen die zich wil verdiepen in de twintigste-eeuwse Nederlandse poëzie. En daarnaast een belangrijk cultureel monument: geen internationale stroming of Simon Vinkenoog (1928) is erbij betrokken, en alle grote namen uit de wereldgeschiedenis trekken in zijn werk voorbij!
Laat nooit deze brief aan iemand lezende briefwisseling tussen Hugo Claus en Simon Vinkenoog
Het zijn de eerste jaren van het experiment in de poëzie en de schilderkunst, Parijs is het centrum van de wereld. Een enerverende tijd van nieuwe stromingen, jonge, geestverwante kunstenaars, boeken en films.
Hugo Claus en Simon Vinkenoog zijn twee gretige jongens die het grote Europa willen ontdekken. In hun openhartige briefwisseling komt het turbulente leven van relaties, reizen, ontmoetingen en contacten ter sprake. Het zijn cruciale jaren, het experiment beleeft een doorbraak met de publicatie van de spraakmakende bloemlezing Atonaal. In korte tijd zullen de Vijftigers zich een prominente plek in de Nederlandse canon weten te verwerven.
Wanneer in 1955 Hugo Claus vanuit Italië terugkeert naar Vlaanderen, en Simon Vinkenoog in 1956 vanuit Parijs terugkeert naar Amsterdam, behoren ze tot het establishment van de Nederlandse literatuur, en is de geboorte van een nieuwe invloedrijke generatie schrijvers een feit.
Laat nooit deze brief aan iemand lezen bestrijkt een belangwekkende periode uit het leven van twee jonge hemelbestormers, die zowel elkaars sparringpartner als bondgenoot zijn. Een bijzondere en historische correspondentie, bijeengebracht, ingeleid en van commentaar voorzien door Georges Wildemeersch.
Driek van Wissen
Driek van Wissen was een Nederlandse dichter, geboren in 1943 en overleden in 2010. Hij groeide op in Groningen en werd bekend om zijn toegankelijke en humoristische gedichten. Van Wissen’s poëzie is vaak lichtvoetig en speels, met een nadruk op rijm en ritme, waardoor zijn werk gemakkelijk te lezen en te begrijpen is.
Van Wissen werd in 2005 benoemd tot Dichter des Vaderlands, een rol waarin hij zijn talent gebruikte om poëzie dichter bij het grote publiek te brengen. Zijn gedichten bespraken vaak alledaagse gebeurtenissen en maatschappelijke thema’s met een lichte toon en een vleugje ironie. Hij had een scherp oog voor detail en kon op een unieke manier kleine, alledaagse momenten omzetten in poëtische kunstwerken.
Zijn stijl was klassiek en vormvast, wat betekende dat hij veel waarde hechtte aan traditionele dichtvormen en technieken. Toch wist hij deze vormen te vullen met moderne inhoud en een frisse blik, wat zijn werk aantrekkelijk maakte voor zowel liefhebbers van klassieke als moderne poëzie.
De beste boeken van Driek van Wissen
Hieronder de meeste bijzondere boeken van Driek van WIssen
De Laatste Jaren
Op 21 mei 2010 overleed Driek van Wissen. Hij was de ongekroonde koning van de ‘sonnettette’, het zesregelige sneldicht over de actualiteit dat hij sinds 2000 wekelijks schreef voor het Dagblad van het Noorden. DE LAATSTE JAREN is een verzameling van de mooiste sonnettettes die Van Wissen schreef tijdens de laatste tien jaar van zijn leven, inclusief zijn allerlaatste gedicht.
De Dikke Driek – het betere werk – luchtige taalbeschouwingen
Sinds jaar en dag voert Driek van Wissen zijn eigen eenzame strijd tegen de verloedering van het Nederlands . telkenmale wijst hij in zijn gesproken en geschreven columns de taalgebruikers op hun tekortkomingen, al troost hij hen met de gedachte dat onze taal zo onlogische in elkaar steekt dat ze het praktische nooit goed kunne doen.
Opdat zijn strijd niet vergeefs moge zijn, zijn nu van Wissens beste taal beschouwingen van het vorige millennium verenigd in de dikke Driek.
Zo bespreekt hij in dit boek onder andere de talloze en dubieuze neologismen die onze taal binnensluipen (van werkplek tot zwartblaffer) en de rare modewoorden die te pas en vooral te onpas worden gebruikt(zoals smoel en wensenplaatje).
Ook laat hij zijn licht schijnen over brandende kwesties( zit je voor of achter de computer; ga je op of met vakantie), bewijst hij de inconsequentie van onze woordkeuze( een voetballer staat niet opgesteld, want hij ligt eruit en dus zit hij op de bank) en analyseert hij op onnavolgbare wijze onze vaderlandse liederenschat: waar is Berend Bortje nu eigenlijk gebleven?
Van Wissen heeft daarnaast alle verkeerde woorden en spreekwoorden uit ons taalgebied verzameld. Hij maakt onder meer duidelijk dat een arrestant welbeschouwd de persoon is die arresteert, en dat het spreekwoordelijk hol van de leeuw in werkelijkheid niet bestaat.
Ramsey Nasr
Ramsey Nasr is een Nederlandse dichter, schrijver, acteur en regisseur, geboren in 1974 in Rotterdam. Hij is van Palestijnse en Nederlandse afkomst, wat zijn werk een unieke culturele rijkdom geeft. Nasr staat bekend om zijn geëngageerde en maatschappelijk betrokken poëzie, waarin hij vaak thema’s als identiteit, politiek en sociale rechtvaardigheid aansnijdt.
In 2009 werd Nasr benoemd tot Dichter des Vaderlands, een titel die hij tot 2013 droeg. Tijdens zijn periode als Dichter des Vaderlands schreef hij gedichten over belangrijke nationale en internationale gebeurtenissen, vaak met een kritische blik op de wereld om hem heen. Zijn werk is doordrenkt met een gevoel van urgentie en een verlangen om maatschappelijke problemen aan te kaarten en te bespreken.
Nasr’s stijl is veelzijdig en krachtig. Hij gebruikt een rijke, beeldende taal en weet complexe ideeën op een toegankelijke manier over te brengen. Zijn gedichten zijn niet alleen literair sterk, maar ook emotioneel geladen, waardoor ze een diepe indruk achterlaten op de lezer.
Naast zijn werk als dichter, is Ramsey Nasr ook een gevierd acteur en regisseur. Hij heeft in verschillende toneelproducties gespeeld en geregisseerd, en zijn ervaring in de theaterwereld beïnvloedt duidelijk zijn poëzie, die vaak een sterke dramatische en performatieve kwaliteit heeft.
De beste boeken van Ramsey Nasr
Hieronder vind je de 3 beste boeken van Ramsey Nasr.
27 gedichten en geen lied
Het meest opvallende aan de poëzie van Ramsey Nasr is de gedrevenheid waarmee ze geschreven is, en de veelzijdigheid van het talent dat er uit spreekt. Hij is een dichter die kan verleiden, maar die ook van het ene op het andere moment bruusk en bot kan zijn. Dan blijken onder de glans van de melancholie vileine krassen en barsten schuil te gaan.
De ’27 gedichten’ zijn een daad van bevestiging; niet over hoe het er nu met de poëzie voorstaat, maar hoe het er voor zou mogen staan. In het lange, epische gedicht ‘Geen lied’ dwaalt een jongeman door de onderwereld, op zoek naar zijn eerste liefde. Hij vindt haar terug maar verliest haar voor een tweede – en een derde keer.
De fundamenten
Ramsey Nasr maakt de balans op van een land in coronatijd
Hoe komen we uit deze crisis? Dat is de vraag die Ramsey Nasr, een van Nederlands meest veelzijdige kunstenaars, zichzelf stelt.
De pandemie legt volgens Nasr bloot wat we lange tijd niet wilden zien: het politieke en economische systeem heeft de fundamenten van onze samenleving aangetast. In een uiterst persoonlijk en tegelijk rationeel betoog ontleedt Nasr de corona- en klimaatcrisis als twee rampen die wezenlijk met elkaar verbonden zijn. Stap voor stap bevraagt hij onze gehele westerse manier van leven. Aan de hand van kunstenaars als Boccaccio, Rilke en Van Gogh houdt Nasr een pleidooi om onze plek op aarde en ons idee van geluk radicaal te herzien, niet als zweverig ideaal, maar puur uit lijfsbehoud.
De fundamenten is daarmee naast een indringende hartenkreet een politieke oproep tot opstand. Tegenover de chaos van deze tijd plaatst Nasr een urgent maar hoopvol geluid voor een land en wereld in crisis.
Mi have een droom – Alle vaderlandse gedichten
n dit boek zijn alle gedichten die Ramsey Nasr in functie schreef samengebracht.
Als Dichter des Vaderlands ontpopte Ramsey Nasr zicht tot een uiterst betrokken poëet: behalve op de dichterspodia liet hij vaak van zich horen op de opiniepagina’s van de krant. Omdat die artikelen een onlosmakelijk onderdeel vormen van zijn dichterschap des vaderlands, staan in deze bundel de opiniërende stukken schouder aan schouder met alle poëzie die hij tijdens zijn vierjarige termijn schreef.
We leren de Dichter des Vaderlands erin kennen als een scherp en vurig redenaar, maar ook als schepper van zuivere en intieme liefdeslyriek. en dit is mijn gedicht,
“komt u binnen
let niet op de galm, wees niet bang
laat ons beginnen in leegte
welkom in mijn krater van licht”
Anne Vegter
Anne Vegter is een Nederlandse dichteres, schrijver en toneelschrijver, geboren in 1958 in Delfzijl. Ze staat bekend om haar vernieuwende en experimentele benadering van poëzie en proza. Haar werk kenmerkt zich door een rijke verbeeldingskracht, speelse taal en een vaak ongebruikelijke benadering van thema’s zoals identiteit, seksualiteit en maatschappelijke kwesties.
Vegter debuteerde in 1989 met de dichtbundel “Het veerde,” die meteen werd opgemerkt vanwege haar originele stijl en verfrissende perspectief. Ze schrijft niet alleen poëzie, maar ook kinderboeken, romans en toneelstukken, wat haar een veelzijdige en breed georiënteerde auteur maakt.
In 2013 werd Anne Vegter de eerste vrouwelijke Dichter des Vaderlands, een titel die ze tot 2017 droeg. Tijdens haar ambtstermijn schreef ze gedichten voor nationale gebeurtenissen en maatschappelijke kwesties, waarbij ze vaak een kritische en reflectieve toon aansloeg. Haar werk in deze rol benadrukte de kracht van poëzie om te reageren en deel te nemen aan het publieke debat. In januari 2021 werd ze voor benoemd tot stadsdichter van Rotterdam voor een periode van 2 jaar.
Vegter’s poëzie is vaak toegankelijk, maar altijd verrassend, met onverwachte wendingen en een diepgaande emotionele kern. Ze combineert humor en ernst op een unieke manier, wat haar werk zowel vermakelijk als ontroerend maakt. Haar vermogen om complexe gevoelens en situaties met eenvoudige, maar treffende beelden te beschrijven, maakt haar werk bijzonder krachtig.
De beste boeken van Anne Vegter
Hieronder de 3 beste boeken van Anne Vegter
Wat helpt is een wonder – gedichten van de Dichter des Vaderlands 2013-2017
De kroning van Willem-Alexander, de heropening van het Rijksmuseum, Dodenherdenking, MH17, vluchtelingencrisis, Jules Deelder, Gerrit Kouwenaar en Sinterklaas, Gronings gas en aanslagen in Parijs – alles wat de afgelopen jaren belangrijk was kreeg een echo in de gedichten die Anne Vegter er als Dichter des Vaderlands over schreef.
Dat deed ze met een eigenzinnige, karaktervolle pen, en tegelijk zo dat het iedereen kon raken, ook wie niet gewend was gedichten te lezen. ‘Twintig keer naar het journaal gekeken en het is nog steeds / waar: zomaar in het web gevlogen van de oorlog van anderen’ – zo wordt nieuws poëzie.
Wat helpt is een wonder verschijnt bij het einde van Vegters ambtsperiode en bevat alle vaderlandse gedichten, een aantal columns en last but not least een checklist voor
haar opvolger:
Je bent mijn liefste woord
‘Wat is een nuttig gedicht? Natuurlijk trek je ’s ochtends geen gedicht aan tegen koude voeten. Je smeert geen brood met een gedicht en je fietst niet op een gedicht naar je werk. Je kruipt ’s nachts niet tegen een gedicht aan in bed.
Toch was het vertrekpunt voor het samenstellen van deze bloemlezing het nut van een gedicht. We zoeken nu eenmaal vaak naar woorden bij bijzondere gelegenheden. En wanneer we iets moeilijk onder woorden kunnen brengen, zijn er gelukkig onze dichters die het voorwerk hebben gedaan.’ Anne Vegter, Dichteres des Vaderlands
Eiland berg gletsjer
Met deze ontroerende, soms adembenemende poëzie overtreft Anne Vegter haar eerdere werk. In het lange titelgedicht wordt met tedere wreedheid en een onpeilbare melancholie een liefdesleven bezongen.
Het overrompelende derde deel van de bundel is een Bijbelcommentaar, een toneelmonoloog en een groot lied van verlangen en rebellie. De tekeningen, door de auteur zelf, getuigen van eenzelfde kwaliteit als de gedichten: kwetsbare lijnen verraden ondergrondse, vulkanische activiteit. Iedereen is mooi in het licht, iemand vingert je standpunten en ik kan je bijna aanraken.
De gedichten van Anne Vegter lijken afkomstig uit een ander, groter gebied waar onbekende wetten heersen. Vrij Nederland.
Ester Naomi Perquin
Ester Naomi Perquin geboren op 16 januari 1980 in Utrecht en is een Nederlandse dichteres. hoewel ze geboren is in Utrecht is Ester opgegroeid in Zierikzee. In 2006 studeerde ze af aan de Amsterdamse Schrijversvakschool met als hoofdrichting poëzie. Ester publiceerde gedichten in de literaire tijdschriften De Tweede Ronde en Tirade. Van laatstgenoemd blad Tirade was ze van 2008 tot 2013 redacteur.
Perquin was tot april 2014 columnist voor de Groene Amsterdammer en schreef radioverhalen voor De Avonden van de VPRO. Daarnaast leverde Perquin bijdragen aan onder meer De Gids, Trouw en NRC Handelsblad. In 2011 werd ze voor een periode van twee jaar Stadsdichter van Rotterdam.
In 2007 debuteerde ze met de dichtbundel Servetten halfstok, waarvoor ze gelijk de Debuutprijs van het tijdschrift Het Liegend Konijn mee won. Eén van deze gedichten werd vertaald in alle 23 officiële talen van de Europese Unie. Ester won met deze bundel ook de 4e Eline van Haarenprijs 2008 voor de beste bundel van een dichteres tot 35 jaar. Tevens werd ze genomineerd voor de C. Buddingh’-prijs 2007 en de Jo Peters Poëzieprijs 2008.
Niet alleen de eerste dichtbundel viel in de prijzen maar ook de tweede en derde bundel. In 2017 werd Ester voor twee jaar benoemd tot Dichter des Vaderlands. In 2018 werd de Herman de Coninckprijs aan haar toegekend.
De beste boeken van Ester Naomi Perquin
De 3 beste boeken van Ester Naomi Perquin
Servetten halfstok
Servetten halfstok, de gedichtenbundel waarmee Ester Naomi Perquin in 2007 debuteerde, is een bundel die wonderbaarlijk verstaanbaar is zonder daarbij aan raadselachtigheid en suggestie in te boeten.
Waarnemingen, ontmoetingen en terloopse gedachtenexperimenten vormen het materiaal waarvan Perquin haar gedichten maakt: de maaltijd die ’s ochtends nog een warme koe was, de nachtsuppoost die na jaren ineens alle vogels loslaat, een lichaam dat zich aanbiedt voor een volgende bewoner.
Maar ook: het kind dat zijn kinderverdriet ontgroeit en de liefde die het huis uitgepoetst moet worden – dagelijkse en tegelijkertijd grote ervaringen waarvoor, zoals je dat van een gedicht verlangt, onvergelijkbaar nieuwe woorden gevonden worden.
Vandaag gehoord hoe zij als kinderen
vaak al verlangden naar een stad,
langs een modderig pad torens bouwden
van wat aan erf of slootkant lag.
Niet één heeft toen aan grijs gedacht,
aan al te grauwe grootte waarin
wij sporen bijster raakten, muren
waarin geen hand nog uitzicht maakte.
Niemand perste strenge vouwen
in gevels van kantoorgebouwen.
Alles bestond nog uit water en zand.
Zo laag was het land dat dromen
hoog moesten reiken, zo leeg de horizon
– ze bleven kijken tot hun dag begon.
Celinspecties – Winnaar VSB Poezieprijs 2013
Ester Naomi Perquin mocht voor twee bundels maar liefst zes prijzen in ontvangst nemen. Haar werk werd getypeerd als ‘urgent, vermakelijk, diepzinnig, maar steeds messcherp’. In deze derde bundel Celinspecties neemt Perquin de lezer mee in de beslotenheid van systemen, verhalen en verwachtingen.
De poëzie van Ester Naomi Perquin draait in kleine cirkels naar een midden en sluit dan de deur. Celinspecties zijn niet alleen letterlijk zoektochten naar de essentie, maar ook – en misschien is dat nog letterlijker – een poging onder de huid van een ander te kruipen. Perquin schrijft vanuit de aandrift tot begrip, meer dan uit de wil tot oordelen.
Perquin is een van de weinige dichters in ons taalgebied die het raadsel niet opzoekt maar het zorgvuldig bewaakt.
Lange armen – gedichten over de politie
Dichter des Vaderlands Ester Naomi Perquin liep op uitnodiging
van de Nederlandse Politie een paar maanden mee met
verschillende politiemensen. Hun verhalen, herinneringen
en optreden vormden de basis voor Lange armen. In tien gedichten
trof ze de alledaagse werkelijkheid achter het credo
‘waakzaam en dienstbaar’.
Tsead Bruinja
Tsead Bruinja is een Nederlandse dichter, schrijver en voormalig Dichter des Vaderlands, geboren in 1974 in Rinsumageest, Friesland. Hij schrijft zowel in het Nederlands als in het Fries, wat zijn werk een unieke tweetalige dimensie geeft. Bruinja’s poëzie staat bekend om zijn toegankelijkheid, gevoeligheid en een diepe verbondenheid met zowel persoonlijke als maatschappelijke thema’s.
Bruinja debuteerde in 2000 met de Friese dichtbundel “De wizers yn it read,” en heeft sindsdien verschillende bundels gepubliceerd, zowel in het Fries als in het Nederlands. Zijn werk wordt gekenmerkt door een levendige en directe stijl, waarbij hij alledaagse taal combineert met verrassende beelden en metaforen. Hij weet op een subtiele manier gevoelens en ervaringen over te brengen die resoneren bij een breed publiek.
In 2019 werd Bruinja benoemd tot Dichter des Vaderlands, een rol die hij tot 2021 vervulde. Tijdens zijn ambtstermijn schreef hij gedichten over uiteenlopende onderwerpen, van nationale gebeurtenissen tot persoonlijke verhalen van gewone Nederlanders. Zijn werk als Dichter des Vaderlands benadrukte de kracht van poëzie om gemeenschappen samen te brengen en gesprekken te starten over belangrijke maatschappelijke kwesties.
Bruinja’s poëzie is vaak persoonlijk, maar altijd met een universele aantrekkingskracht. Hij behandelt thema’s zoals liefde, verlies, identiteit en de natuur, en weet daarbij een diepgaande emotionele impact te creëren. Zijn tweetalige schrijven verrijkt de Nederlandse literatuur door het Friese erfgoed een prominente plaats te geven in zijn werk.
De beste boeken van Tsead Bruinja
De 3 beste boeken van Tsead Bruinja:
Het vaderpaard ; It faderpaardalle gedichten
De bundel Het vaderpaard / It faderpaard – Alle gedichten omspant het volledige dichterlijke oeuvre van de Friese dichter Tsjêbbe Hettinga.
Het boek bevat vele gedichten die niet eerder uit het Fries naar het Nederlands zijn vertaald, waaronder zijn laatste bundel De ring van Gyges, die na Hettinga’s dood werd aangetroffen op zijn computer. Het is een beeldende en kleurrijke bundel over liefdeskoorts en de dood. De laatste twintig jaar van zijn loopbaan trad Hettinga in het buitenland op. Door zijn markante voordracht bereikte hij binnen en buiten onze landsgrenzen een groot publiek. Met zijn vitale en mythische gedichten over hartstocht en verval veroverde hij veel voorname Europese poëziepodia.
Van zijn werk uit de daaraan voorafgaande jaren bestond tot nog toe geen vertaling. Met de uitgave van Het vaderpaard / It faderpaard – Alle gedichten kan de lezer de ontwikkeling van het oeuvre van Tsjêbbe Hettinga volgen, en kennis nemen van het bijzondere werk van een van de grootste dichters van de Lage Landen.
Binnenwereld, buitenwijk, natuurlijke omstandigheden
Binnenwereld – dat is het onuitputtelijke universum van onze wensen, dromen en twijfels, van obsessies en ons verlangen naar geluk. Hoe reageert dit universum – hart en ziel, verstand en onverstand – op de buitenwijk, de wereld om ons heen, voor onze neus en ver weg? Wat betekent het om het leven te omarmen? Zijn binnenwereld en buitenwijk dan in evenwicht, of harmonie?
Bruinja’s gedichten lukt het op speelse manier iets in beeld te brengen, wat in het tijdperk van de ik-bv uit het zicht is geraakt: de complexe en gelaagde verhouding tussen binnen en buiten, tussen individu en maatschappij, of – zoals Bach het genoemd zou hebben – tussen wereld en mens. De buitenwereld schept altijd een binnenwijk; het zijn communicerende vaten. Wij denken, doen en dromen met de wereld erbij, nooit zonder.
Springtij Gedichten over het leven met tbs
In de zomer van 2020 mocht Tsead Bruinja, als Dichter des Vaderlands, op uitnodiging van de Pompestichting met tbs’ers en hun behandelaars spreken. Dat werden openhartige conversaties over hun jeugd, hun leven in de kliniek en de problemen waar ze tegen aanlopen.
Op basis van deze gesprekken schreef Bruinja teksten die hij omschrijft als documentaire poëzie. In springtij komen de mensen die we ter beschikking stellen aan de staat zelf aan het woord, in hun eigen taal. Mensen die een vreselijk delict hebben begaan, maar ook mannen en vrouwen met wie we verlangens, dromen en ambities delen.
Lieke Marsman
Lieke Marsman is een Nederlandse dichter, schrijver en essayist, geboren in 1990 in Den Bosch. Ze staat bekend om haar scherpzinnige en introspectieve poëzie, waarin ze vaak persoonlijke ervaringen verweeft met bredere maatschappelijke en filosofische thema’s. Marsman heeft een unieke stem in de Nederlandse literatuur, gekenmerkt door haar heldere, directe taal en diepgaande reflecties.
Marsman debuteerde op jonge leeftijd met de dichtbundel “Wat ik mijzelf graag voorhoud” in 2010, die lovend werd ontvangen en meerdere prijzen won, waaronder de C. Buddingh’-prijs voor het beste poëziedebuut. Haar werk wordt gekenmerkt door een openhartige benadering van thema’s zoals ziekte, identiteit, liefde en de zoektocht naar betekenis in het leven. Ze heeft een zeldzaam talent voor het combineren van persoonlijke kwetsbaarheid met intellectuele scherpte.
In 2021 werd Lieke Marsman benoemd tot Dichter des Vaderlands, een titel die ze tot 2023 droeg. Tijdens haar ambtstermijn legde ze de nadruk op urgente kwesties zoals klimaatverandering, politiek en sociale rechtvaardigheid. Haar gedichten in deze rol waren vaak geëngageerd en uitdagend, bedoeld om lezers aan te zetten tot reflectie en actie. Marsman gebruikte haar platform om bewustzijn te creëren rond belangrijke maatschappelijke onderwerpen en om de kracht van poëzie te tonen als middel voor verandering.
De beste boeken van Lieke Marsman
De 3 beste boeken van Lieke Marsman:
Het tegenovergestelde van een mens
Nog nooit verscheen er een roman als ‘Het tegenovergestelde van een mens’. Lieke Marsman kantelt onze ideeën over klimaatverandering en identiteit op een manier die duizelig maakt.
Lieke Marsman in ‘Het tegenovergestelde van een mens’: “Waar het op neerkomt is dat de mensheid als geheel ook eenzaam is. We kunnen er niet tegen dat er niemand iets terugzegt, dat we nog altijd geen dieren hebben horen praten – ja, misschien zo nu en dan in de vorm van het schrille gegil dat onze slachthuizen vult, maar niet met woorden, niet met een oplossing voor de dingen waar we al tijden mee zitten.
Zelfs de hemel is leeg. En dus zetten we ons af door al die zwijgende natuur om ons heen te vernietigen, als een wanhopige geliefde die maar niet wordt terug ge-sms’t en het in het café op een zuipen zet.” Nog nooit verscheen er een roman als ‘Het tegenovergestelde van een mens’. Lieke Marsman kantelt onze ideeën over klimaatverandering en identiteit op een manier die duizelig maakt.
In mijn mand – gedichten
In mijn mand, de derde bundel van Lieke Marsman, behandelt de grootste thema’s die het menselijke bestaan kenmerken: de waarde van het leven en de plek van de dood in een mensenleven.
Hoe leef je met een levensbedreigende ziekte? Hoe verandert dat je blik op de wereld, op wat van waarde is, op wat je je herinnert en het verloop van de tijd? En hoe verhoud je je tot de wereld in dergelijke omstandigheden? Trek je je eruit terug, of laat je je juist gelden en houd je die wereld een spiegel voor? Lieke Marsman kiest resoluut voor het laatste.
Lieke Marsman is Dichter des Vaderlands 2021-2023.
Man met hoed – gedichten 2005 – 2017
De poëzie van Lieke Marsman heeft altijd veel begrip voor de lezer. Dat levert een vorm van vervreemding op die bijzonder is. Maar niet oncomfortabel, hoe weet ze dat nu? ben je geneigd te denken.
In ‘Man met hoed’ zijn haar eerste twee bundels bijeengebracht: ‘Wat ik mijzelf graag voorhoud’ en ‘De eerste letter’. Een simpele daad van rechtvaardigheid, want deze bundels horen er gewoon te zijn. De bundels worden bovendien aangevuld met vroeg en minder vroeg werk, en met enkele vertalingen die misschien een voorzichtig antwoord geven op de vraag hoe ze het allemaal weet. Man met hoed is een aangename ontmoeting met een dichter.
De poëzie van Lieke Marsman heeft altijd veel begrip voor de lezer. Dat levert een vorm van vervreemding op die bijzonder is, maar niet oncomfortabel. Hoe weet ze dat nu? Ben je vaak geneigd te denken als je de gedichten van Marsman leest.
Babs Gons
Babs Gons is een Nederlandse dichter, performer en schrijfster, geboren in 1971. Ze staat bekend om haar energieke en toegankelijke poëzie, die vaak wordt uitgevoerd in spoken word-stijl. Gons heeft een grote impact gehad op de Nederlandse literaire en culturele scene door haar bijdragen aan de verspreiding en popularisering van spoken word en performancepoëzie.
Gons is een veelzijdige kunstenaar die niet alleen gedichten schrijft, maar ook actief is als presentator, organisator en curator van poëzie-evenementen. Ze is de drijvende kracht achter verschillende poëziepodia en festivals, zoals “Spoken Word” en “Word Up,” waar ze nieuwe talenten een platform biedt en de diversiteit van stemmen in de poëziewereld viert.
Haar poëzie is krachtig en geëngageerd, met thema’s die variëren van persoonlijke ervaringen en identiteit tot sociale rechtvaardigheid en maatschappelijke vraagstukken. Gons gebruikt haar werk om verhalen te vertellen die vaak onderbelicht blijven, en ze geeft een stem aan gemeenschappen die in de traditionele literatuur minder zichtbaar zijn. Haar voordrachten zijn bekend om hun dynamiek en emotionele intensiteit, waarbij ze het publiek direct aanspreekt en betrekt.
In 2021 werd Gons bekroond met de Black Achievement Award in de categorie Kunst en Cultuur, een erkenning van haar bijdragen aan de Nederlandse cultuur en literatuur. Haar werk is niet alleen literair sterk, maar ook sociaal relevant, met een nadruk op inclusiviteit en het bevorderen van culturele diversiteit.
De beste boeken van Babs Gons
Hieronder vind je de 3 beste en meeste aansprekende boeken van Babs Gons
Doe het toch maar
Winnaar Gouden Ganzenveer 2024!
Doe het toch maar als levenshouding, universeel door het persoonlijke, hoogst actueel en tijdloos.
Babs Gons weet de vinger op pijnlijke plekken te leggen door de wereld te bevragen en de plooien van het leven te laten zien. Gedichten die recht het hart en het hoofd in gaan om daar rond te zingen. Of het nu gaat over vrouw-zijn, het slavernijverleden, afkomst, de liefde in al haar verscheidenheid, of de kwetsbare positie van de kunsten. Al deze uiteenlopende thema’s zijn onder één lemma te brengen: Het Leven zelf, in al zijn kleuren en facetten. Nooit omfloerst, niet bang de dingen bij de naam te noemen.
‘Doe het toch maar’ als levenshouding, universeel door het persoonlijke, hoogst actueel en tegelijk tijdloos, en wars van hokje denken.
Alles wat je liefhebt wordt mooi
Teksten die leven en bewegen: gedichten monden uit in columns, een verhaal leest als een vers.
Telkens weer blijkt Babs Gons je met haar warme observaties te raken, of ze nu spreekt over de coronacrisis, over de stad, het (stief)ouderschap, over de schoonheid van het woord ‘veerkracht’, over zomerlichamen (of juist niet), over gastvrijheid, harten die breken en/of helen, over bijzondere ontmoetingen, zomaar op straat – het is haar zachte, verbindende blik die zoveel lezers aanspreekt. En dat, wat er ook in de wereld speelt, leest als een geruststelling.
De teksten van Babs Gons in ‘Alles wat je liefhebt wordt mooi’ leven en bewegen: gedichten monden uit in columns, een verhaal leest als een vers, continu vloeien vorm en inhoud in elkaar over. Met verbindende taal beschouwt Gons de wereld en geeft stem aan wat vaak onzichtbaar blijft.
Hardop
In rap tempo raakt Nederland in de ban van het jonge literaire genre spoken word: speciaal voor het podium geschapen, vaak politiek geladen vertelkunst, met onweerstaanbare energie tot leven gebracht.
‘HARDOP’ van samensteller Babs Gons is een staalkaart van de spoken word-scene in Nederland. Achttien artiesten, dichters, die ieder op hun eigen manier deze literaire kunstvorm met hart en ziel vormgeven en uitdragen. Spoken word is de kunst om de woorden van het papier te halen en ze tot leven te brengen. Spoken word is bam, ‘in your face’. Direct, verstaanbaar, gericht op het publiek, op de toehoorders. Spoken word is een ware performance, waarin niet alleen tekst, maar ook ritme, tempo, mimiek, beweging, intonatie en de interactie met het publiek een rol spelen. Het is een manier om de wereld te bezien en een rechtstreekse en krachtige manier om je stem te laten horen.
Met werk van Akwasi, Jasper Albinus, Siham Amghar, Gershwin Bonevacia, Sandy Bosmans, Dean Bowen, Sjaan Flikweert, Juan-Carlos Goilo, Neusa Gomes, Babs Gons, Smita James, Elten Kiene, Onias Landveld, Roziena Salihu, Justin Samgar, Jörgen Gario ‘UNOM’, Naomi Veldwijk en Gino van Weenen.
